در دانش ژنتیک بوسیله قوانین و مفاهیم موجود می‌توانیم به همانندی یا ناهمانندی دو اندام نسبت به یکدیگر پی ببریم و بدونیم که چگونه و چرا چنین همانندی یا ناهمانندی در داخل یک جامعه گیاهی یا جامعه جانوری، به وجود آمده است .
ما در انتهای مقاله درآمد رشته ژنتیک و بازار کار رشته ژنتیک را به طور دقیق بررسی کرده ایم.
تعریف رشته ژنتیک:
یکی از رشته های نوظهور و جدید که در پیشرفت درمان بیماری ها نقش داشته است، رشته ژنتیک پزشکی است. امروزه افراد بسیاری تمایل دارند در این رشته به تحصیل بپردازند. زیرا یکی از رشته های بسیار جذاب و در عین حال بسیار سودمند برای بشریت است. رشته ژنتیک به بررسی بیماری های ژنی و تشخیص بیماری های مورثی و راه های درمان اختلالات ژنتیکیمی پردازد. این رشته از شاخه های علوم زیستی است و به مباحث مهمی مانند مهندسی ژنتیک، ژنتیک ایمنی، ژنتیک جمعیت، ژنتیک سرطان، ژنتیک رفتاری، ژنتیک بیوشیمیایی می پردازد. دانش آموختگان این رشته پس از فارغ التحصیلی قادر خواهند به نواقص و بیماریهای ژنی و کروموزومی بیماران پی ببرند. متخصصان ژنتیک متخصصانی هستند که ویژگی های وراثت را در بدن زنده مطالعه میکنند. آنها بدن را در سطح مولکولی برای مطالعه ژن های گیاهان ، حیوانات و انسان تجزیه و تحلیل می کنند. آنها تکامل و تکثیر سلول ها را درک می کنند.
کار کارشناس ژنتیک چیست؟
کار کارشناسان رشته ژنتیک این است که مباحث مهمی مثل ژنتیک سرطان، روش‌های تشخیص بیماریهای ژنتیکی قبل و بعد از تولد، شناخت ناقلین بیماری‌ها، اصول مشاوره ژنتیکی، نقش ژنتیک در بروز رفتارهای فردی و اجتماعی، شناخت جمعیت های مختلف ژنتیکی و نژادهای انسانی، ژن درمانی، پزشکی قانونی، تکنیک‌های رایج در ژنتیک، روش‌های اصلاح نژاد و ژنتیک مولکولی را بررسی می کنند.
مقاطع تحصیلی ژنتیک
امکان ادامه تحصیل در رشته ژنتیک تا مقطع دکتری وجود دارد.
فرصت های شغلی در ژنتیک
علم ژنتیک در ایران هنوز در ابتدای راهه است. البته این به آن معنی نیست که در کشور ما تحقیقات ژنتیکی انجام نمی شود و فارغ التحصیلان این رشته جذب هیچ مرکزی نمی‌شوند. بلکه سازمان‌های مختلفی هستند که به فعالیت‌های تحقیقاتی ژنتیکی می‌پردازند که از جمله می‌توان به مراکز مختلف وزارت جهاد کشاورزی، مراکز پژوهشی وزارت علوم، انستیتو پاستور، مرکز ملی تحقیقات مهندسی ژنتیک و تکنولوژی زیستی اشاره کرد.
فرصت‌های شغلی فارغ التحصیلان ژنتیک پزشکی
شما می توانید در صورت تسلط به تکنیک های مختلف وابسته به علم ژنتیک و علاقه مندی به تدریس، در مراکز آموزشی مثل کلاس های کنکور و در صورت اخذ مدرک دکتری در مؤسسات آموزش عالی در دانشگاه ها تدریس کنید.
- آزمایشگاه های ژنتیک پزشکی
دانش آموختگان ژنتیک مولکولی می توانند در بخش مولکولی آزمایشگاه های ژنتیک پزشکی که امکان تشخیص انواع بیماری های ژنتیکی و سرطان ها را دارند، مشغول به کار شوند که این تست های مولکولی جهت تشخیص بالینی در افراد مبتلا، تعیین وضعیت ناقل و تشخیص پیش از تولد به کار می‌روند.
مراکز پژوهشی دولتی و خصوصی زیادی در حال حاضر دایر شده اند که هدف آن ها انجام پروژه های فناوری و تحقیقاتی، پایان نامه های دانشجویی، کارگاه های آموزشی و دوره های کارآموزی جهت ارتقاء سطح علمی دانشجویان و آماده سازی آن ها برای ورود به بازار کار و ارائه ی خدمات در حوزه ی ژنتیک می باشد.
علم ژنتیک می توان تغییراتی در ساختار ژنتیکی گیاهان جهت بهبود کیفیت توارثی گیاهان زراعی برای افزایش ارزش اقتصادی آن ها به نفع بشر انجام داد. جذب متخصصین ژنتیک در حیطه کشاورزی و اصلاح نباتات، یکی از فرصت های شغلی مناسب می باشد.
تولید دی‌ان‌ای واکسن ها (نسل سوم واکسن ها) که وکتورهایی هستند که در سلول ها رونویسی می شوند و با بیان ژن همراه خود باعث تحریک سیستم ایمنی علیه میزبان می شوند و داروهای نسل جدید می تواند وابسته به علم ژنتیک باشد.
روش تعیین هویت ژنتیکی که اکثرا در آن ها از توالی های کوتاه تکرار شونده استفاده می شود و کاربرد فراوانی در مسائل حقوقی، قانونی و جنایی دارد یک دیگر از فرصت های شغلی است.
وظیفه ی این شرکت های نوپا و دانش محور تولید محصولات و ارائه خدمات با ایده ها ی خلاقانه و هزینه به مراتب کم تر و ایجاد توسعه و ارزش آفرینی و کار آفرینی در حوزه علوم زیستی و ژنتیک است. افراد مستعد و پر تلاش در زمینه ژنتیک می توانند جذب شرکت های دانش بنیان و استارتاپ ها شوند.
بیشتر بخوانید رشته پزشکی
بازار کار رشته ژنتیک:
بازار کار رشته ژنتیک در سالهای اخیر به دلیل گسترش پروژه های ژنتیکی و وراثتی بسیار رونق یافته است. متخصصان ژنتیک ژن های گیاهان ، حیوانات و انسان ها را مطالعه می کنند تا نحوه تعامل اجزای ژنتیکی با یکدیگر ، تکامل و تکثیر آنها را تعیین کنند. افراد برای موفقیت در بازار کار رشته ژنتیک باید از یک سری مهارت های لازم در این رشته برخوردار باشند.
برای فارغ التحصیلان مهندسی ژنتیک، پیدا کردن شغل در بازار کار رشته ژنتیک در ایران کمی سخت است. البته فارغ التحصیلان رشته ژنتیک پزشکی در بازار کار رشته ژنتیک می توانند با دایرکردن مرکز مشاوره و آزمایشگاه ژنتیک با بررسی شجره نامه و آزمایشات غربالگری به تشخیص بیماری های ژنتیکی قبل و بعد از تولد و پیشگیری یا درمان آن ها بپردازند. در آزمایشگاه های تشخیص طبی نیز که انواعی از بیماری های ژنتیکی یا سرطان ها مورد سنجش قرار می گیرند، از مهارت های دانش آموختگان ژنتیک استفاده می شود. همچین می توان در پزشکی قانونی نیز مشغول به کار شد. زیرا در این حرفه به آزمایشات بسیار دقیق و تکنیک های خاص ژنتیکی نیاز است که فارغ التحصیلان این رشته به خوبی از پس آن بر می آیند. فارغ التحصیلان این رشته می توانند به عنوان استاد دانشگاه، در دانشگاه های معتبر، تدریس کنند .همچنین فارغ التحصیلان این رشته می توانند در مراکز تحقیقاتی مشغول به کار شوند. فارغالتحصیلان وزارت بهداشت نیز با کار در آزمایشگاه‌های ژنتیک، تشخصی طبی و… همان میزان درآمد را دارند. اما با تاسیس آزمایشگاه، درآمد خوبی خواهند داشت. فارغالتحصیلان وزارت علوم با کار در آزمایشگاه‌ها می توانند درآمدی در حدود 3 تا 6 میلیون تومان داشته باشند. به علاوه مشاغل دیگر مانند تدریس در مدارس یا دانشگاه‌ها و… سطح درآمد متفاوت تری خواهد داشت.
درآمد رشته ژنتیک خارج از ایران:
بازار کار، آینده شغلی و ایجاد درآمد رشته ژنتیک مولکولی برای دانش آموختگان آن بسیار متنوع و گسترده است. امروزه پزشکی فرد محور با بهره گیری از علوم مختلف به ویژه ژنتیک پنجره جدیدی در حوزه ی پزشکی گشوده و در حال پیشرفت روز افزون است بنابراین انتظار می رود که در آینده ای نه چندان دور، اکثر تشخیص های پزشکی حتی در بیماری های غیر ژنتیکی، ساخت واکسن ها به منظور پیشگیری و حتی درمان اکثر بیماری ها از طریق ژنتیک صورت گیرد و در واقع شخصی سازی ژنوم به واقعیت تبدیل شود و امید است که ژن درمانی در 10 سال آینده تحقق پیدا کند تا بسیاری از بیماری های لاعلاج را درمان شوند. کشور مقصد بسیاری از دانش‌آموختگان ژنتیک ایالات‌متحده است. اما به خاطر سخت‌گیری‌هایی که نسبت به مهاجرت در چند سال اخیر اتفاق افتاده است، می‌توانید به گزینه‌های دیگری برای مهاجرت و ادامه تحصیل فکر کنید. کشورهایی مثل اسپانیا، اتریش، کره جنوبی، چین، آلمان، کانادا، فرانسه، استرالیا، سوئد می‌توانند مقصدهای بعدی یک کارشناس ژنتیک برای ادامه تحصیل باشند بعدازاین کشورها هم معمولا از روسیه، سنگاپور و ترکیه هم به عنوان کشورهای مناسب برای ادامه‌ی تحصیل و فعالیت در رشته ژنتیک نام برده می‌شود. از آنجایی یکی از شرط‌های پذیرش در بسیاری از این دانشگاه‌ها نمره‌ی بالا در آزمون‌هایی مثل آیلتس است، خوب است که از همین امروز روی آموختن زبان دوم تمرکز کنید تا بتوانید در آینده با دست بازتری برای ادامه زندگی تصمیم بگیرید میزان درآمد رشته ژنتیک در خارج از کشور هم چندان خوب نیست، چون ژنتیک یک‌رشته‌ی تحقیقاتی است و سطح درآمد شما ارتباط مستقیمی با نوع تحقیقاتتان، سطح کاربردی بودن تحقیقات و … دارد. بنابراین معمولا روی یک مبلغ درآمد قطعی اتفاق نظری وجود ندارد.
کلام آخر
مندل اگر می‌دانست با کشف قوانین وراثت چه انقلابی را در علم به پا می‌کند، احتمالا با اولین کشفش در آزمایشگاه کوچکش از خوشحالی در پوست خودش نمی‌گنجید (البته شاید واقعا همین‌قدر خوشحال شده‌باشد!)
به هر حال قوانین مندل با پیشرفت و توسعه رشته ژنتیک سر و شکل بهتری گرفتند طوری‌که امروز ما می‌توانیم به ساخت انواع واکسن‌های بیوتکنولوژی و … امیدوار باشیم.
علم ژنتیک انقدر کاربردی و مهم است که قرن 21 را به عنوان قرن ژنتیک می‌شناسند. قرنی که در آن می‌توانیم شاهد جهش علمی انسان در شناخت ژن‌های مختلف باشیم.
در این مقاله سعی کردیم با معرفی کامل رشته ژنتیک، بررسی موقعیت‌های شغلی و درآمد رشته ژنتیک در داخل و خارج از کشور شمارا با زوایای پنهان این رشته جذاب آشناتر کنیم. رشته‌ای که هنوز هم به‌اندازه‌ی همان سلول‌های کوچک رازهای زیادی در دل خودش دارد و منتظر است تا برویم و کشفشان کنیم.
کدام دانشگاه ها رشته ژنتیک دارند؟
دانشگاه های
تهران
فردوسی - مشهد
شیراز
تبریز
بوعلی سینا - همدان
تربت حیدریه
گیلان - رشت
شهید مدنی آذربایجان - تبریز
شهید باهنر - کرمان
ولی عصر(عج) - رفسنجان
شهید چمران اهواز
هرمزگان - بندرعباس (محل تحصیل میناب)
جهرم
یاسوج
محقق اردبیلی - اردبیل
مراغه
گنبد
شهرکرد
جیرفت
بیرجند
لرستان - خرم آباد
رازی کرمانشاه
ارومیه
ملایر
ایلام
کردستان - سنندج
زابل
زنجان
واحد های درسی رشته ژنتیک
تعداد کل واحدها : 135 واحد
دروس عمومی : 20 واحد
دروس پایه : 22 واحد
دروس تخصصی مشترک : 76 واحد
دروس انتخابی الزامی : 8 واحد
دروس اختیاری : 9 واحد
نظر دانشجوی رشته ژنتیک
نظر امیر حسین بهروزی فرد
با وارد شدن در این رشته‌ی علاقه‌ی من به مباحث مهمی پاسخ داده شد؛ مثل ژنتیک سرطان، روش‌های تشخیص بیماریهای ژنتیکی قبل و بعد از تولد، شناخت ناقلین بیماری‌ها، اصول مشاوره‌ی ژنتیکی، نقش ژنتیک در بروز رفتارهای فردی و اجتماعی، شناخت جمعیت‌های مختلف ژنتیکی و نژادهای انسانی، ژن‌‌درمانی، پزشکی قانونی، تکنیک‌های رایج در ژنتیک، روش‌های اصلاح نژاد و ژنتیک مولکولی.این افراد می‌توانند در مراکز تحقیقاتی وزارت بهداشت و درمان فعالیت کرده و سیستم‌های پیشگیری و درمان بیماریهای ژنتیکی را راه‌‌اندازی کنند و از بروز این دسته از بیماریهای ژنتیکی جلوگیری کنند. همچنین در پیشگیری و درمان بیماران ژنتیکی مؤثر باشند. در ضمن فارغالتحصیلان این رشته در پزشکی قانونی نیز می‌توانند حضوری فعال داشته باشند. فارغالتحصیلان کارشناسی ارشد این رشته می‌توانند بهترین نیرو برای فعالیت در آزمایشگاه‌های ژنتیک باشد؛ زیرا این دسته آزمایش‌ها بسیار تخصصی بوده و متخصصان ژنتیک باید در این زمینه فعالیت کنند.
توانایی های لازم برای رشته ژنتیک
یک دانشجوی رشته ی ژنتیک از نظر اخلاقی، جسمی و روحی، باید توانایی داشته باشه مسأله ژنتیک طوری نیست که بخواید از صبح تا ظهر یکجا و بعدازظهر به بعد جای دیگر کار کنید .
کارنامه قبولی رشته ژنتیک
کارنامه قبولی رشته ژنتیک دانشجوی دانشگاه جهرم
کارنامه قبولی رشته ژنتیک دانشجوی دانشگاه تهران
