یکی از چالش های پرتکرار روابط عاطفی اینست که پارتنرها بعد از مدتی این سوال را از خود میپرسند که “چطور بفهمیم رابطمون ارزش ادامه دادن دارد یا نه؟”.معیارها بر اساس تحقیقات روانشناختی، بهویژه پژوهشهای جان گاتمن، تدوین شدهاند.
پنج معیار کلیدی برای ارزیابی رابطه
جان گاتمن در تحقیقات خود پنج معیار کلیدی را شناسایی کرده است که میتوانند نشاندهنده سلامت یا آسیبپذیری یک رابطه باشند. این معیارها به شرح زیر هستند:
-
شیفتگی و تحسین: زوجهایی که رابطهای پایدار دارند، هنگام صحبت درباره یکدیگر و داستان آشناییشان، اغلب با علاقه، احترام و تحسین سخن میگویند. به عنوان مثال وقتی که میخواهیم درباره پارتنر خود صحیت کنیم با احترام و تمرکز بر ویژگی های خوب و برجسته او صحبت می کنیم.
-
«ما» در برابر «من»: در روابط موفق و سالم، زوجها خود را («ما») میبینند، نه دو فرد جداگانه («من»). در گفتوگوی احمدرضا، استفاده از ضمیر «من» بیش از «ما» بود، که ممکن است نشاندهنده عدم شکلگیری کامل یک رابطه سالم و شاد باشد. زوجهایی که در روایتهای خود بر «ما» تأکید دارند، معمولاً ارزشها، اهداف و باورهای مشترکی را نشان میدهند که به پایداری رابطه کمک میکند.
-
نقشه عشقی: نقشه عشقی به میزان شناخت عمیق زوجها از یکدیگر اشاره دارد. زوجهایی که اطلاعات دقیقی از علایق، ترسها، آرزوها و خاطرات یکدیگر دارند، معمولاً روابط پایدارتری دارند. این شناخت از طریق گوش دادن دقیق، پرسیدن سوال و داشتن گفتوگوهای عمیق شکل میگیرد. به عنوان مثال، اگر از شما بپرسند که بزرگترین ترس همسرتان چیست و پاسخی کلی مانند «مهربان است» بدهید، ممکن است نقشه عشقی شما نیاز به تقویت داشته باشد.
-
یادگیری از کشمکشها: هر رابطهای با چالشها و کشمکشهایی مواجه میشود، اما زوجهای موفق از این چالشها درس میگیرند و آنها را به فرصتی برای رشد تبدیل میکنند. احمدرضا از یک تجربه منفی در دوران نامزدی گفت که حس مالکیتش باعث ناراحتی همسرش شد، اما کمتر به نتایج مثبت این تجربه اشاره کرد. زوجهایی که از کشمکشها با دیدگاهی مثبت صحبت میکنند (مانند «این چالش ما را به هم نزدیکتر کرد»)، معمولاً روابط قویتری دارند.
-
رضایت یا ناامیدی از ازدواج: رضایت کلی از ازدواج و نگاه مثبت به مفهوم ازدواج، نشانهای قوی از پایداری رابطه است. احمدرضا در این مورد نمره مثبتی کسب کرد، زیرا از زندگی مشترک خود رضایت داشت و ازدواج را به دیگران توصیه کرد. اما اگر یکی از زوجین یا هر دو از ازدواج خود ناامید باشند و احساس کنند که انتظاراتشان برآورده نشده، این میتواند نشانهای از خطر باشد.

